LetsCo! - Fleur Rutte
Door ‘LetsCo!’ kom je meer te weten over hoe de Letsel-onderwijsdeskundigen hun werk en casussen ervaren, en hoe ze deze uitdagende verhalen tot een goed einde brengen. Vandaag laten we Fleur aan het woord, en ze gebruikt daarbij het voorbeeld van een cliënt met multi-problematiek.
Wat is je meest uitdagende (maar succesvolle) casus tot nu toe geweest?
Sinds negen maanden begeleid ik een jongen van 14 jaar. Hij en zijn familie (moeder, zusje en broertje) zijn afkomstig uit een oorlogsgebied en enige jaren geleden in Nederland gekomen. De jongen is op de fiets naar school toe aangereden door een auto en heeft ernstig been- en hoofdletsel opgelopen. Een aantal maanden na het ongeluk word ik vanuit LetsCo gevraagd om een intake af te nemen, de situatie in kaart te brengen en zo te bekijken waar we kunnen ondersteunen. De jongen zit op dat moment in 2 mavo.
Het intakegesprek was, zoals het onze voorkeur heeft, bij het gezin thuis. Door de coronatijd was het eerst wat ongemakkelijk contact maken vanwege de mondkapjes. Tijdens het gesprek werd al snel duidelijk dat de jongen, en het gezin, zich in een zeer complexe situatie bevonden. De spanning van het gedwongen moeten verlaten van hun land was van hun gezichten af te lezen. De moeder van het gezin sprak mij steeds toe in bewonderingswaardig goed Nederlands. Ik begreep niet hoe ze dat al voor elkaar had gekregen, maar later bleek dat zij elke avond studeerde. Ook bleek zij net gescheiden te zijn van de vader van haar drie kinderen die zij nu alleen opvoedde.
Na het in kaart brengen van de klachten van de jongen en het inventariseren van de situatie was het lastig vast te stellen wat het vastlopen nu precies veroorzaakte. De jongen bevond zich, naast de klachten van het ongeluk, in een situatie waarin zijn ouders net uit elkaar waren, zijn moeder het mentaal zichtbaar zwaar had en ze afkomstig waren uit een oorlogssituatie met alle traumaklachten. Daarnaast speelt nog eens het vinden van de weg in een nieuw land op een nieuwe school met 99% kinderen zonder migratieachtergrond waarin hij zich niet echt geaccepteerd voelde.
Tijdens het gesprek viel mij op dat de jongen mij niet aankeek, niet eens één keer. Zijn lichaamshouding was erg onrustig, met steeds iets in zijn handen waar hij mee speelde. Hij hoorde wel precies wat ik zei en beantwoordde heel adequaat mijn vragen, ook in spatzuiver Nederlands. Zijn moeder gaf aan niet veel vertrouwen te hebben in de school en het gevoel niet begrepen te worden door de mentor.
“Na deze intake duizelde het me wel even. Ik ben gewend om met zware casussen te werken en wist in deze even niet waar te beginnen om het doel, overgaan naar 3 mavo, te gaan behalen”
Waarom was deze casus uitdagend voor jou als persoon?
Na deze intake duizelde het me wel even. Ik ben gewend om met zware casussen te werken en wist in deze even niet waar te beginnen om het doel, overgaan naar 3 mavo, te gaan behalen. Zijn cijfers waren echt niet best. Wat ik meestal doe in dit soort casussen, is het een dag laten bezinken en dan varen op mijn interne intuïtieve kompas. Na de dag bezinken werd me duidelijk dat het geheel zou moeten beginnen met het opbouwen van een vertrouwensband, om echt de verbinding zoeken om te achterhalen wat hier nu speelde. Ik had niet veel tijd, gezien het einde van het schooljaar naderde en er nogal wat cijfers omhoog moesten en het verzuim naar beneden.
“Ze was erg bang om haar zoon alleen naar school te laten fietsen en hield hem daarom vaak thuis waardoor hij lessen en toetsen miste, wat de reden leek dat zijn cijfers zo laag waren”
Wat heb je eraan gedaan om verder te komen in deze casus?
Ik ben begonnen met een aantal huisbezoeken kort op elkaar te plannen om vertrouwen te winnen. Ik heb vooral geluisterd naar het gezin. Langzaamaan werd me steeds duidelijker hoeveel angst er bij de moeder speelde. Uiteindelijk vertelde ze mij dat ze steeds nachtmerries had van het ongeluk van haar zoon, overdag herbelevingen had en amper meer de straat op durfde.
Ze was erg bang om haar zoon alleen naar school te laten fietsen en hield hem daarom vaak thuis, waardoor hij lessen en toetsen miste. Dit bleek de reden te zijn dat zijn cijfers zo laag waren. Om zeker te weten dat dit de oorzaak was, heb ik, met toestemming van moeder, een afspraak met school gemaakt. Het gesprek bevestigde mijn hypothese. Cognitief gezien had de school het volste vertrouwen in de jongen. Echter door het verzuim stond hij op ‘blijven zitten’.
Na het gesprek met de school ben ik opnieuw op huisbezoek gegaan. Samen hebben we gesproken over de angst die de moeder ervaarde en ideeën bedacht die zouden kunnen helpen. En dan ligt soms de oplossing in het meest simpele idee. We zouden gaan kijken of er een groepje leerlingen te vinden was die bij hem in de buurt woonde, waar hij samen mee naar school zou kunnen fietsen.
Hoe heb je de jongere hierin meegenomen?
De jongen heb ik gevraagd wat hij van dit idee vond. Het bleek dat hij ook wat angstig was geworden met de fiets en wel weer wilde fietsen als hij dit niet alleen hoeft te doen. Helaas bleken er geen klasgenoten te zijn die bij hem in de buurt woonden. In overleg met de mentor zijn we op zoek gegaan naar andere jongeren op school die in de buurt woonden en die we zouden kunnen vragen. Uiteindelijk hebben we de ouders van drie gezinnen benaderd die hadden aangegeven zich te willen inzetten hiervoor. Er is toen gezamenlijk een schema gemaakt van de heen en terugweg gekoppeld aan de jongeren met wie de jongen mee zou gaan fietsen.
“Na verschillende evaluaties werd duidelijk wat een impact de zorgen om de schoolgang
van de jongen had gehad op het gezin”
Hoe heb je de verzekeraar en belangenbehartiger erbij betrokken?
Via een tussentijds verslag heb ik de verzekeraar en de belangenbehartiger op de hoogte gebracht van de situatie en de aanpak met in het vooruitzicht het doel.
Wat was het resultaat?
Het resultaat was dat de jongen in acht weken tijd drie onvoldoendes had opgehaald en na drie maanden weer op ‘overgaan’ stond. Enkel door ervoor zorgen dat de jongen weer aanwezig was in de klas. Gezien de goede cognitieve capaciteiten waren bijlessen niet nodig en te belastend gezien wat er allemaal nog meer speelde in het gezin.
Wat deed dat voor de jongere en jou?
Na verschillende evaluaties werd duidelijk wat een impact de zorgen om de schoolgang van de jongen had gehad op het gezin. Het vooruitzicht van blijven zitten voelde als falen. Nu hij er weer goed voor stond, gaf dat een enorme opluchting. Het zelfvertrouwen van de jongen had duidelijk een boost gekregen. Met moeder heb ik nog een aantal gesprekken één op één gevoerd en haar de weg gewezen naar de juiste hulpverlening voor haarzelf vanwege de angstklachten.
“Een goede analyse van de situatie is belangrijk en soms cruciaal. Vaak is dan enkel een gesprek
via de intake niet voldoende en is er meer tijd nodig om de situatie goed in kaart te krijgen,
zodat je het juiste gaat inzetten”
Wat neem je hieruit mee naar andere cases?
Een goede analyse van de situatie is belangrijk en soms cruciaal. Vaak is dan enkel een gesprek via de intake niet voldoende en is er meer tijd nodig om de situatie goed in kaart te krijgen zodat je het juiste gaat inzetten. In dit geval was dat veel op huisbezoek gaan en aandachtig luisteren.
Omdat ik zo ingezet had op het winnen van het vertrouwen, voelde moeder zich veilig genoeg om haar angsten met mij te delen en werd via die weg duidelijk waarom het verzuim zo hoog was van haar zoon.